Zakaz otwierania trumien ze zwłokami

W związku z informacjami na temat zgłoszeń dotyczących nieprzestrzegania zakazu otwierania trumien ze zwłokami w kościołach i kaplicach cmentarnych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy przypomina, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami powyższe jest niedozwolone.

Postępowanie ze zwłokami reguluje ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (t. j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2126) wraz z aktami wykonawczymi. Stosownie do art. 12 ust. 2 ww. ustawy przenoszenie lub przewożenie zwłok w otwartych trumnach jest wzbronione. Ponadto zgodnie z § 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. nr 153, poz. 1783 z późn. zm.) po złożeniu zwłok w trumnie i przymocowaniu wieka, trumny nie wolno otwierać.

Wobec powyższego otwieranie trumien stanowi naruszenie obowiązującego prawa, którego zapisy jednoznacznie wskazują na zakaz ich otwierania.

Informacja o administrowaniu danymi osobowymi

Administratorem danych osobowych w księgach cmentarnych oraz z monitoringu jest Zarządca Cmentarza.

REGULAMIN RZYMSKOKATOLICKIEGO CMENTARZA PARAFIALNEGO W SZARADOWIE

Cmentarz Parafialny w Szaradowie ma charakter wyznaniowy – rzymskokatolicki.
Prawo Kościała Katolickiego określa, że MIEJSCA, które przez poświęcenie lub błogosławieństwo, dokonane według przepisów ksiąg liturgicznych, przeznacza się do kultu Bożego lub NA GRZEBANIE WIERNYCH mają charakter MIEJSC ŚWIĘTYCH. /KPK, kan. 1205/.
Cmentarz jest więc miejscem ciszy, modlitwy i zadumy. Ciała/prochy wiernych, których dusze Bóg powołał do siebie, oczekują tutaj na dzień zmartwychwstania.
Przepisy niniejszego Regulaminu są oparte na normach prawnych określonych w ustawach i rozporządzeniach o cmentarzach i chowaniu zmarłych, w przepisach RODO i KIODO, Kodeksie Prawa Kanonicznego.

Zasady dotyczące przebywania na cmentarzu

Osoby przebywające na terenie cmentarza zobowiązane są do zachowania powagi, ciszy, porządku i czystości.
Cmentarz jest otwarty od wschodu słońca do nastania zmroku. W okresie od 25 X do 15 XI można przebywać na cmentarzu po zapadnięciu zmroku, jednak nie dłużej niż do godz. 23⁰⁰.
Osoby przebywające na terenie cmentarza poza w/w porami/ godzinami mogą zostać uznane za zagrażające bezpieczeństwu grobów, co będzie zgłaszane na policję.
Dzieci w wieku do lat 7 mogą przebywać na terenie cmentarza tylko pod opieką dorosłych.
Zabrania się wprowadzania psów.

Pojęcia

Właścicielem cmentarza jest Rzymskokatolicka Parafia p.w. Św. Mikołaja w Szaradowie.
Administratorem danych osobowych jest Parafia, a w jej imieniu proboszcz.
Administratorem / zarządcą cmentarza jest proboszcz Parafii.
Cmentarz jest podzielony na kwatery, a te na miejsca grobowe. Kwatery i miejsca są objęte numeracją.
Parafia jest właścicielem gruntów, drzewostanu i grobów (jako ściśle związanych z gruntem) i wszystkich urządzeń znajdujących się na terenie cmentarza.
Za właścicieli nagrobków uważa się dysponentów grobów, chyba że inna osoba posiada posiada dokumenty zakupu wystawione przez kamieniarza.
Dysponentem grobu jest osoba, która posiada dokument opłacenia miejsca cmentarnego.

Miejsce pochówku

Miejsce i rodzaj grobu uzgadnia się z administratorem cmentarza.
Wykopu dokonuje osoba wyznaczona przez administratora lub firma wybrana przez osobę organizującą pogrzeb.
Pochówek na cmentarzu może się odbyć po uzyskaniu zgody administratora cmentarza i po dostarczeniu odpowiednich dokumentów wg w/w przepisów o prowadzeniu cmentarzy i dokonywaniu pochówków.
Zgodnie z przepisami państwowymi grób ziemny nie może być użyty do ponownego pochowania zmarłego przed upływem 20 lat od daty pogrzebu.

Na tutejszym cmentarzu parafialnym urządza się groby:

pojedyncze,
podwójne poziome,
podwójne pionowe (grób głębinowy),
podwójne pionowo-poziome (grób czterotrumnowy),
groby dziecięce,
groby murowane ziemne (grobowce)

Charakter takiego grobu należy określić przy pierwszym pochówku w celu dokonania odpowiednio głębokiego wykopu.
Wymiary grobu i stawianych pomników nie mogą być inne niż określone w przepisach o prowadzeniu cmentarzy.

Statusu grobu nie zmienia napis na tablicy wyliczający wszystkich, którzy na przestrzeni wielu dziesięcioleci czy wieków zostali pochowani w danej mogile.
Status grobu jest określony wielkością komory grobowej.

Stawianie i odnawianie pomników

Przed ustawieniem pomnika należy uzyskać zezwolenie od administratora. W celu uzyskania zgody należy przedstawić rzeczywisty projekt nagrobka.

Pomnik może postawić osoba posiadająca prawo do grobu lub inna osoba za pisemną zgodą dysponenta.
WIELKOŚĆ POMNIKA NIE MOŻE BYĆ WIĘKSZA NIŻ DÓŁ GROBOWY.
Pomniki nie powinny przekraczać wymiarów:
- pojedynczy – 200 / 100 cm
- podwójny – 200 / 160 cm
- opaska wokół pomnika z każdej strony nie powinna być większa niż 25cm.
Nie powinny także utrudniać dostępu do innych grobów.

Na grobach podwójnych / potrójnych scalonych można ustawić mniejszy pomnik np. pojedynczy. W tym przypadku wielkość ustawionego pomnika nie zmienia statusu grobu.
Jeżeli jednak pomnik będzie większy niż komora grobowa zmianie ulegnie status grobu i wynikające z tego opłaty.
Administratorowi należy również zgłosić remont pomnika, np. naprawa uszkodzeń, wymiana płyty, tablicy.

Za szkody wynikłe z niesolidnego wykonania robót lub niezapobieżenia szkodzie, powstałej na skutek złego stanu technicznego pomnika, odpowiedzialny jest dysponent grobu.

Prawo do pochówku

Na terenie cmentarza może być pochowany każdy, kto posiada ważną rezerwację miejsca lub osoba organizująca pogrzeb posiada taką rezerwację.
Dopóki będą wolne miejsca grobowe, dopóty przyjmowane będą pochówki osób, które nie posiadają w/w rezerwacji.
Pierwszeństwo do rezerwacji/pochówku mają osoby przynależące do tutejszej Parafii.
Ze względu na brak w pobliżu innego cmentarza – zgodnie z wymogami prawa Rzeczypospolitej Polskiej – dopuszcza się, za zgodą Zarządcy, możliwość przeprowadzenia pochówku i ceremonii przez inne Kościoły, wspólnoty religijne, związki wyznaniowe, bądź wg ceremoniału świeckiego.
Charakter tych pogrzebów nie może naruszać szacunku wobec znajdujących się na cmentarzu grobów i katolickich znaków religijnych.

Prawo do grobu

Prawo do grobu – zakres osobistych i materialnych uprawnień wobec miejsca pochowania, a w szczególności: dochowanie kolejnej zwłok, przebudowę grobu, ekshumację, postawienie nagrobka i inne czynności z tym związane.

Prawo do pochowania – w rozumieniu przepisów o cmentarzach i chowaniu zmarłych to uprawnienie do pochówku i w konsekwencji do miejsca pochowania własnego lub innej osoby.
Przez uiszczanie opłat cmentarnych (pokładne lub rezerwacja) nie nabiera się praw własności do opłaconego miejsca/ gruntu, a jedynie staje się jego użytkownikiem.

Prawo użytkowania trwa tak długo, jak uiszczona opłata potwierdzona pisemnym zaświadczeniem wydanym przez administratora. Dokument ten należy przechowywać.
Za nieważny uważa się dokument zawierający jakiekolwiek samowolnie dokonane zmiany/poprawki.
Administrator mając obowiązek prowadzenia stosownych ksiąg cmentarnych odnotowuje w nich uiszczenie opłat oraz danych osób mających prawo dysponowania grobem podczas trwania rezerwacji.

Dysponentem grobu jest osoba, która uiściła należną opłatę cmentarną, posiada pisemne poświadczenie dokonania tej czynności wystawione przez administratora. Każda zmiana osoby dysponującej grobem powinna być uzgodniona z administratorem cmentarza.
Dysponent grobu jest zobowiązany do stałej troski o stan i wygląd grobu, nagrobka oraz bezpośredniego jego obejścia.
Ten sam obowiązek dotyczy miejsc zarezerwowanych.

Groby (w tym groby murowane – grobowce) oraz miejsca rezerwowe pod groby nie mogą być przedmiotem obrotu prywatnego.
Odstępowanie miejsca w grobie handlowanie miejscami grobowymi i odsprzedawanie dokumentów dysponowania grobem jest zabronione. Niektóre z tych czynów mogą być karane wg prawa cywilnego.

W przypadku śmierci dysponenta grobu decyzję podejmuje osoba wg stopni pokrewieństwa.

Prawo do grobu nie podlega przekazaniu na rzecz innych osób z pominięciem kolejności pokrewieństwa i bez uzgodnienia z administratorem.
W celu przekazania praw do dysponowania grobem lub dokonania likwidacji grobu należy złożyć u administratora pisemne oświadczenia o przekazaniu / likwidacji grobu. Osoba składająca takie oświadczenie ponosi całkowitą odpowiedzialność za jego treść. W przypadku ujawnienia i udokumentowania poświadczenia nieprawdy, złożone oświadczenie automatycznie traci ważność.
Uznaje się, że decyzje dysponenta grobu są składane zawsze za wiedzą i zgodą wszystkich uprawnionych ( pochowanie, ekshumacja, zmiana stanu prawnego itp. ).

Opłaty

Miejsca grzebalne podlegają opłatom za użytkowanie.
Przy uiszczaniu opłat pogrzebowo–cmentarnych pobiera się jednorazową wpłatę na poczet wywozu śmieci popogrzebowych.

Przed pochówkiem należy uiścić opłatę zwaną pokładnym. Opłatę tę wnosi się na okres 20 lat.
W przypadku rezerwacji miejsca bez pochówku dokonuje się opłaty na dowolny okres.
Przed ustawieniem pomnika należy dokonać dopłaty do pokładnego lub rezerwacji. W przypadku pierwszego pomnika opłatę tę można uiścić już przy dokonywaniu czynności przedpogrzebowych.
Opłata pomnikowa chociaż powiększa opłatę zwaną pokładnym lub rezerwacją, lecz jest wymagana w imię solidarności społecznej w utrzymaniu cmentarza.
Po upływie ważności praw do dysponowania miejscem wynikających z wniesionych opłat, należy dokonać wymaganych świadczeń finansowych w celu zachowania wspomnianych praw.
Dotyczy to pokładnego oraz rezerwacji. Nie stosuje się to do opłaty pomnikowej, chyba że planowana jest wymiana pomnika.
Wielkość opłat ustala administrator cmentarza.
Przez opłatę nie nabiera się praw własności do opłaconego miejsca, a jedynie staje się jego użytkownikiem.

W przypadku niedostatku materialnego rodziny zmarłego wysokość opłat może być ustalona indywidualnie przez administratora.
Opłaty wnosi się wg rzeczywistego statusu grobu (tzn. faktycznej wielkości miejsca grobowego), a nie od ilości osób wypisanych na tablicy pamiątkowej. Mamy prawo wypisać wszystkie osoby, które kiedykolwiek pochowano w danej mogile.
Przy likwidacji grobu z opłaconym pokładnym część opłaty zaliczana jest na poczet likwidacji grobu (zwł. pomnika).

W przypadku dochowania kolejnej trumny do istniejącego grobu pobiera się opłatę uzupełniającą tak, aby obejmowała min. 20 lat. Podobna zasada jest stosowana w przypadku stawiania pomnika.
Opóźnienie we wniesieniu tej opłaty nie może przekroczyć jednego roku. Brak przedłużenia administrator cmentarza traktuje jako rezygnację z dalszego użytkowania grobu i ma prawo zlikwidować grób oraz użyć do nowego pochówku.
Pobierane opłaty przeznaczone są m.in. na wywóz śmieci, pobór wody z ujęcia komunalnego, konserwację cmentarza, inwestycje związane z cmentarzem i rozbudowę.

Likwidacja grobu obejmuje demontaż wszelkich zabudowań tzn.: nagrobków, krzyży, wszelkiego rodzaju obudów, itp. oraz roślinności posadzonej na tym grobie.
Z czynności związanych z likwidacją grobu sporządza się protokół.

Rezerwacje samowolne i takie, które nie zostały uzgodnione z Administratorem nie będą brane pod uwagę. Odpłatność rezerwacji ma utrudnić bezzasadne zblokowanie wolnych miejsc.
Rezerwacją można objąć miejsce, w którym jeszcze nikt nie został pochowany lub miejsce zlikwidowanego grobu.
Zabronione jest samowolne wznawianie w jakiejkolwiek formie dawnych nagrobków, tablic pamiątkowych itp.

Wszelkie opłaty wynikające z regulaminu należy uiszczać u administratora wg stawek nowelizowanych każdego roku.

Działalność firm pogrzebowych i kamieniarskich na terenie cmentarza.

Zasady funkcjonowania zakładów kamieniarskich i innych firm , w tym pogrzebowych, na terenie cmentarza parafialnego ustala Administrator Cmentarza w drodze stosownego indywidualnego zarządzenia.
Kamieniarz ma prawo wykonywać na cmentarzu swoje prace tylko wtedy, gdy posiada zezwolenie Administratora. Podobną zgodę trzeba mieć do wykonania pomnika systemem gospodarczym.

Firma kamieniarska wynajęta przez dysponenta grobu musi zgłosić termin wykonania zleconych sobie prac w Biurze Parafialnym. Zgłoszenia może dokonać również osoba wynajmująca firmę.

Firma kamieniarska musi złożyć pisemne zobowiązanie do przestrzegania zasad prowadzenia robót obowiązujących na cmentarzach, zachowania przepisów BHP, opłaconych składek ubezpieczenia OC oraz poniesienia odpowiedzialności za wszelkie ewentualne szkody powstałe w wyniku przeprowadzanych przez siebie prac. Bez takiego zobowiązanie nie zostanie wydana zgoda na przeprowadzenie prac.

Wykopu grobu dokonuje osoba wyznaczona przez administratora lub firma wynajęta przez organizatora pogrzebu. Ta sama osoba / firma zasypuje grób.
Wykonujący usługę pogrzebową lub kamieniarską pozostawia po sobie pełen porządek wokół grobu (zabiera ze sobą wszelkie odpady i gruz). Ponosi również pełną odpowiedzialność za ewentualne uszkodzenia powstałe w wyniku swej działalności.
Prace należy tak wykonywać, by nie spowodowały szkód na sąsiednich grobach, ani sporów z sąsiednimi użytkownikami.

Pozostałości po rozebranych pomnikach winny być niezwłocznie usunięte z terenu cmentarza.
Obowiązek ten spoczywa na dysponencie grobu.

Administrator cmentarza nie ponosi odpowiedzialności cywilno–prawnej za pracowników firm prowadzących roboty kamieniarskie na cmentarzu lub przygotowujących pogrzeb.
Zgodnie z art. 18 Ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, naruszenie przez korzystających z cmentarza i wykonawców robót zakazów i nakazów zawartych w obowiązujących przepisach dotyczących cmentarzy podlega karze.
Za nieprzestrzeganie postanowień niniejszego regulaminu przewidziana jest odpowiedzialność wynikająca z odpowiednich przepisów prawa państwowego oraz zakaz świadczenia usług pogrzebowych lub kamieniarskich na terenie tutejszego cmentarza.
Prace wykonywane przy grobie, których nie zgłoszono w kancelarii cmentarza, nie zmieniają określonej w dokumentacji kwalifikacji grobu.

Zakazy

Na terenie cmentarza bezwzględnie zakazuje się:

przebywania poza ustalonymi godzinami jego otwarcia,
zakłócania ciszy, porządku i powagi miejsca,
przebywania w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających,
wprowadzania zwierząt,
deptania po grobach,
niszczenia zieleni i pojemników na śmieci,
samowolnego nasadzania i usuwania drzew i krzewów,
wjeżdżania pojazdami mechanicznymi,
przenoszenia lub zabierania z cmentarza jakichkolwiek elementów jego wystroju,
utwardzania gruntu wokoło grobów w sposób uniemożliwiający lub utrudniający spływ wód opadowych,
ustawiania ławek oraz innych elementów ozdobnych na przestrzeni między mogiłami utrudniających dojście do grobów innym osobom,
ustawianie oraz wywieszanie reklam i rozkładania wizytówek,
wyrzucania śmieci w innych miejscach niż wyznaczone.

W sytuacjach koniecznych przy zakłócaniu charakteru miejsca administrator ma prawo do zgłoszenia faktu na policję.

Załatwianie formalności związanych z pogrzebem i wymagane dokumenty

Uroczystości pogrzebowe odbywają się w dni powszednie w godzinach od 8⁰⁰ – 16⁰⁰.

Czas i charakter pogrzebu, rodzaj grobu, miejsce na cmentarzu, usługi firm pogrzebowych uzgadnia się z administratorem cmentarza w kancelarii parafialnej.

Przyjęcie zwłok do pochowania na cmentarzu następuje po przedstawieniu wymaganych dokumentów, w tym przede wszystkim: dokumentu stwierdzającego posiadanie prawa do grobu, karty zgonu oraz „odpisu skróconego aktu zgonu” z Urzędu Stanu Cywilnego.

W przypadku przyjęcia do pochowania zwłok osoby zmarłej poza granicami Polski – dokumenty wystawione w języku obowiązującym w urzędach kraju, w którym nastąpił zgon winny być przedłożone z uwierzytelnionym tłumaczeniem (tłumacz przysięgły) na język polski.

Gdy formalności przygotowawcze zostały zlecone firmie pogrzebowej administrator ma prawo żądać od firmy przedstawienia pisemnego upoważnienia od rodziny lub innej osoby zajmującej się pogrzebem.

Ekshumacja

Ekshumacje są przeprowadzane zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa państwowego.
Dla dokonania ekshumacji należy uzyskać zgodę Powiatowego Inspektora Sanitarnego, a następnie Zarządcy cmentarza. Należy również przedstawić zgodę administratora cmentarza, na którym ma się dokonać nowy pochówek przenoszonych szczątków.
Ekshumacji dokonuje firma pogrzebowa posiadająca zgodę rodziny. Miejsce po ekshumacji – jeśli wygasły opłaty - pozostaje do dyspozycji administratora cmentarza.

Śmieci

Wszystkie odpadki należy składać w miejscu do tego przeznaczonym wg przyjętych na cmentarzu i opisanych na odpowiednich znakach informacyjnych zasadach segregowania śmieci.
Przywożenie i składowanie innych śmieci będzie zgłaszane na policję.
Wywóz śmieci opłacany jest z pobieranych opłat cmentarnych. Przy pochówku pobiera się jednorazową opłatę za wywóz śmieci popogrzebowych..

Prowadzenie ewidencji i dokumentacji cmentarza, ochrona danych

Kancelaria przechowuje i uaktualnia dokumentację grobów:

kartoteki grobów,
dokumentację związaną z dysponowaniem grobem,
karty zgonu,
księgę cmentarną (zmarłych).

Dane osobowe, przetwarzane i przechowywane w zbiorze danych Zarządcy, podlegają ochronie w myśl przepisów RODO i KIODO.
Administratorem danych jest Zarządca.

Gromadzone dane w systemie informatycznym, a także w formie tradycyjnej są odpowiednio zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich nieuprawnione przetwarzanie.
Dysponent grobu przekazując swoje dane Zarządcy, wyraża jednocześnie zgodę na ich gromadzenie i przetwarzanie w niezbędnym zakresie.

Uwagi końcowe

Zarządca cmentarza nie ponosi odpowiedzialności za szkody spowodowane czynnikami atmosferycznymi, kradzieżami oraz wyrządzone przez osoby trzecie.
Cmentarz jest ubezpieczony przez Parafię w zakresie OC osób. Nie dotyczy to ubezpieczenia nagrobków. Takie ubezpieczenie jest prywatną sprawą osoby stawiającej pomnik.

Teren cmentarza jest objęty całodobowym monitoringiem dla ochrona dóbr i osób.
Administratorem monitoringu i zapisanych danych osobowych (obrazu, wizerunku) zgodnie z zasadami RODO oraz KIODO jest Parafia Rzymskokatolicka p.w. Św. Mikołaja Bp. w Szaradowie, a w jej imieniu proboszcz.
Szczegółowe informacje można uzyskać w biurze parafialnym (Szaradowo 9), na stronie internetowej www.szaradowo.pl lub na tablicy ogłoszeń.

Kwestie, które nie zostały objęte niniejszym regulaminem będą rozpatrywane indywidualnie przez zarządcę cmentarza.

We wszystkich sprawach mają zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego, przepisy ustaw i rozporządzeń o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz przepisy RODO i KIODO.

W przypadku naruszenia postanowień niniejszego regulaminu, Administratorowi Cmentarza przysługują uprawnienia wynikające z przepisów Kodeksu Cywilnego oraz innych ustaw.

Dz.U.2008.48.284

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA INFRASTRUKTURY¹⁾

z dnia 7 marca 2008 r.

w sprawie wymagań, jakie muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków

(Dz. U. z dnia 21 marca 2008 r.)
Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1)wymagania, jakie muszą spełniać cmentarze i usytuowanie terenu cmentarza;
2)sposób ustalania powierzchni cmentarza;
3)rodzaj powierzchni grzebalnych i wymagania, jakim musi odpowiadać ich zagospodarowanie;
4)wymagania, jakim muszą odpowiadać groby oraz inne miejsca pochówku zwłok i szczątków.

§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) grobie ziemnym - należy przez to rozumieć dół w ziemi, do którego składa się trumnę ze zwłokami lub urnę i zasypuje ziemią;
2) grobie murowanym - należy przez to rozumieć dół, w którym boki są murowane do poziomu gruntu, do którego składa się trumnę ze zwłokami lub urnę;
3) grobie rodzinnym - należy przez to rozumieć grób przeznaczony do składania dwóch lub więcej trumien ze zwłokami lub urn;
4) katakumbach - należy przez to rozumieć pomieszczenie z niszami w ścianie, przeznaczone do pochówku zwłok;
5) kolumbarium - należy przez to rozumieć budowlę z niszami przeznaczonymi do składania urn.

§ 3. Cmentarze projektuje się i utrzymuje jako tereny o założeniu parkowym.

§ 4. Usytuowanie terenu cmentarza powinno wykluczać możliwość wywierania szkodliwego wpływu na otoczenie, w szczególności powinno spełniać wymagania wskazane w przepisach określających, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze.

§ 5. Ogrodzenie terenu cmentarza powinno być wykonane z trwałego materiału. Wysokość ogrodzenia nie powinna być niższa niż 1,5 m.

§ 6. Powierzchnię grzebalną stanowią miejsca przeznaczone:

1) na groby ziemne i murowane;
2) do składania zwłok i szczątków w katakumbach i kolumbariach.

§ 7.
1.Przy obliczaniu powierzchni cmentarza należy uwzględnić powierzchnię grzebalną oraz:

1) powierzchnię zieleni o charakterze izolacyjnym i dekoracyjnym, w szczególności trawniki, żywopłoty, krzewy i drzewa;
2) drogi i ciągi piesze lub pieszo-jezdne;
3) place i miejsca postojowe, jeżeli nie zostały zapewnione poza terenem cmentarza;
4) miejsca przeznaczone na gromadzenie odpadów, umożliwiające ich selektywną zbiórkę;
5) punkty czerpalne wody;
6) teren niezbędny pod kostnicę lub dom przedpogrzebowy, którego wielkość i funkcje są uzależnione od potrzeb lokalnych;
7) ogólnodostępne ustępy, jeżeli nie zostały zapewnione poza terenem cmentarza, w jego bliskim sąsiedztwie.

2. W uzasadnionych lokalnymi potrzebami przypadkach, obliczając powierzchnię cmentarza, należy uwzględnić również:

1) kaplicę;
2) zaplecze administracyjno-gospodarcze.

§ 8. Przy obliczaniu powierzchni grzebalnej cmentarza należy uwzględnić:

1) przewidywaną przeciętną roczną liczbę pochówków na tym cmentarzu;
2) wymagania określone w art. 7 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych;
3) częstotliwość przedłużania okresu, po którym możliwe jest ponowne użycie grobu, o dalsze okresy dwudziestoletnie, w stosunku do przewidywanej liczby poszczególnych rodzajów grobów oraz powierzchni przez nie zajmowanej.

§ 9.
1. Do cmentarza należy zapewnić dojścia i dojazdy przystosowane do sposobu jego użytkowania.
2. Miejsca postojowe, a także dojścia i dojazdy do powierzchni grzebalnych, powinny posiadać nawierzchnię utwardzoną, urządzoną w sposób uniemożliwiający odpływ wód opadowych na miejsce przeznaczone na groby ziemne i murowane.
3. Drogi, ciągi piesze i pieszo-jezdne powinny być dostosowane do obciążenia i natężenia ruchu zależnego od potrzeb i uwarunkowań lokalnych, z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych.

§ 10.
1. Groby ziemne powinny mieć następujące minimalne wymiary:

1) pojedyncze, w których składa się trumnę ze zwłokami dziecka do lat 6: długość 1,2 m, szerokość 0,6 m, głębokość 1,2 m;
2) pozostałe pojedyncze, w których składa się trumnę ze zwłokami: długość 2,0 m, szerokość 1,0 m, głębokość 1,7 m;
3) pojedyncze, w których składa się urnę: długość 0,5 m, szerokość 0,5 m, głębokość 0,7 m.

2. Groby murowane powinny mieć następujące minimalne wymiary:

1) pojedyncze, w których składa się trumnę ze zwłokami: długość 2,2 m, szerokość 0,8 m, głębokość 0,8 m;
2) pojedyncze, w których składa się urnę: długość 0,5 m, szerokość 0,5 m, głębokość 0,7 m.

3. Groby murowane wielournowe, w których składa się urny, powinny mieć wymiary nieprzekraczające wymiaru grobu murowanego pojedynczego, określonego w ust. 2 pkt 1.
4. Nad każdą trumną składaną w grobie murowanym powinno być założone sklepienie.
5. Nad ostatnim sklepieniem grobu murowanego przeznaczonego do składania trumien wykonuje się podmurówkę dla warstwy sanitarnej ziemi, jako izolację, o grubości co najmniej 0,3 m od sklepienia do poziomu ziemi.

§ 11.
1. W zależności od warunków gruntowych i wodnych można stosować pochówek zwłok piętrowo w grobach ziemnych lub murowanych, przy czym trumny powinny być między sobą przedzielone warstwą ziemi o grubości co najmniej 0,3 m albo murem lub betonem zbrojonym o grubości co najmniej 0,06 m.
2. Głębokość grobu rodzinnego ziemnego dla dwóch trumien umieszczonych jedna nad drugą powinna wynosić co najmniej 2,5 m. Dla każdej następnej trumny grób powinien być głębszy o 0,8 m.
3. Groby rodzinne ziemne, w których trumny mają być składane obok siebie na jednym poziomie, powinny mieć następujące minimalne wymiary: długość 2,0 m, szerokość 1,8 m (0,8 m + 0,2 m + 0,8 m), niezależnie od głębokości grobu.
4. Groby rodzinne murowane, w których trumny mają być składane obok siebie na jednym poziomie, powinny mieć oddzielne dla każdej trumny komory o minimalnych wymiarach: długość 2,2 m, szerokość 0,8 m, głębokość 0,8 m. Komory powinny być od siebie oddzielone murem lub betonem zbrojonym o grubości co najmniej 0,06 m, niezależnie od głębokości grobu.
5. Dopuszcza się tworzenie zbiorowych grobów ziemnych lub murowanych, których minimalna długość dla grobów ziemnych wynosi 2,0 m, dla grobów murowanych - 2,2 m, a szerokość jest wielokrotnością szerokości określonych w ust. 3 i 4.
6. W każdym przypadku odległość między najwyższym poziomem wody gruntowej a dnem grobu nie może być mniejsza niż 0,5 m.

§ 12. W grobach murowanych dno grobu może być ziemne lub umocnione. Dno umocnione powinno mieć spadek jednokierunkowy; w miejscu najniższym należy przewidzieć odpływ łączący się z ziemią.

§ 13.
1. Pomiędzy grobami powinno być zapewnione przejście o szerokości co najmniej 0,5 m.
2. Przejścia między grobami mogą być zagospodarowane wyłącznie za zgodą zarządcy cmentarza oraz na warunkach przez niego określonych.

§ 14. Na grobach można ustawiać nagrobki o wymiarach nieprzekraczających granic powierzchni grobu albo usypywać ziemię w postaci pagórka nad grobem.

§ 15. Nisza w kolumbariach powinna mieć następujące minimalne wymiary: 0,4 m głębokości, 0,4 m szerokości i 0,4 m wysokości.

§ 16.
1. Usytuowanie katakumb powinno wykluczać możliwość wywierania szkodliwego wpływu na otoczenie.
2. Nisza w katakumbach powinna mieć wymiary w poziomie co najmniej 2,0 m na 1,0 m i nie mniej niż 0,9 m wysokości. Każda nisza powinna być oddzielona od sąsiedniej ścianą o grubości co najmniej 0,06 m i posiadać system odprowadzania gazów i odcieków w sposób nieszkodliwy dla otoczenia oraz uniemożliwiający dostęp do nisz insektom i gryzoniom. Po złożeniu zwłok każdą niszę należy natychmiast zamurować.

§ 17. Wymiary grobów, nisz w katakumbach i kolumbariach podane w rozporządzeniu są wymiarami w świetle.

§ 18.
1. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do cmentarzy, grobów i innych miejsc pochówku zwłok i szczątków istniejących w dniu wejścia w życie rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków urządzane na częściach cmentarzy, o których mowa w ust. 1, zagospodarowanych lub powstałych w wyniku rozbudowy takich cmentarzy po dniu wejścia w życie rozporządzenia, muszą spełniać wymagania określone w przepisach § 10-16.

§ 19. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.3)
______
¹⁾ Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej - budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 216, poz. 1594).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 120, poz. 1268, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz. 1568 oraz z 2006 r. Nr 220, poz. 1600.

³⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministrów Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 20 października 1972 r. w sprawie urządzania cmentarzy, prowadzenia ksiąg cmentarnych oraz chowania zmarłych (Dz. U. Nr 47, poz. 299 oraz z 2001 r. Nr 153, poz. 1783), które utraciło moc z dniem 1 stycznia 2008 r. na podstawie art. 44 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie i uchyleniu niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz. U. Nr 220, poz. 1600).